Hypermobiliteit bij paarden
"Omdat er decennia lang gefokt is op flexibiliteit hebben we nu steeds vaker te maken met paarden die hypermobiel zijn"
Wat is hypermobiliteit?
De definitie van hypermobiliteit is een vergrootte bewegingsmogelijkheid van de gewrichten. Dit komt omdat er een erfelijke afwijking in het bindweefsel zit waardoor dit te elastisch is. Deze verhoogde elasticiteit zorgt ervoor dat de gewrichten minder goed gestabiliseerd worden.
Voor een sportpaard is enige mate van flexibiliteit natuurlijk positief, maar als het te veel wordt dan krijgt het paard problemen met het stabiliseren van zijn lichaam. Dit kan om de wervelkolom en de romp gaan, maar ook om de gewrichten in de benen.
Wat zijn de gevolgen voor het paard?
Hypermobiele paarden zijn gevoeliger voor blessure in pezen, gewrichten, hals, rug en bekkengebied.
Vooral de lage hals is een kwetsbaar gebied. Vaak zien we hypermobiliteit in combinatie met anatomische afwijkingen van de 6e en of 7e halswervel (ECVM).
Daarnaast missen de moderne sportpaarden de lamellen (bindweefselstructuren) die van de nekband naar de 6e en 7e wervel gaan of deze zijn dunner. Dit zorgt in combinatie met hypermobiliteit voor een afgenomen stabiliteit van de lage hals. Doordat het gewicht qua bouw meer naar de voorhand is gegaan, komen er grotere krachten op de lage hals te staan.
Hoe herken je een hypermobiel paard?
Hypermobiele paarden hebben vaak relatief lange benen.
Vooral het pijpbeen en kootbeen kunnen verlengd zijn. Ze zijn vaak smal gebouwd en langgelijnd met een elegant hoofd. Omdat er veel invloed is te zien van de Engels Volbloed zien we de kenmerken van het raceskelet.
- Een diepe borst (zoals een hazewind hond) waardoor het balanspunt van het paard tussen de voorbenen komt te liggen in plaats van erachter
- Een hoge schoft die prononceert
- Kleinere hoeken in het voorbeen waardoor het voorbeen relatief kort is
- Grotere hoeken in het achterbeen waardoor het achterbeen relatief lang is met steile hoeken
- Het bekken staat vaak te veel onder gekanteld
In beweging hebben hypermobiele paarden over het algemeen spectaculaire bewegingen tenzij ze té hypermobiel zijn dan veren ze niet genoeg van de grond en zijn ze juist kort en snel in de beweging. Ze hebben veel beweging in de wervelkolom en het bekken.
Van voren en van achter bekeken zien we deze paarden vaak bodemnauw landen en het achterbeen, omdat het zo lang is, is meer stuwend.
Wat ervaart een hypermobiel paard nog meer?
Hypermobiliteit blijft niet beperkt tot een toegenomen beweeglijkheid van de gewrichten en verhoogde elasticiteit van de pezen. Het beïnvloedt het gehele lichaam.
Bindweefsel zit namelijk door het hele lichaam heen gevlochten ook in de huid, organen, zenuwstelsel en bloedvaten. Bij hypermobiele paarden zien we dan ook vaker klachten van het maagdarmkanaal, verminderde algehele gezondheid, vertraagde wondgenezing en verhoogde ontstekingsgevoeligheid. Ook het afweersysteem is vaker van slag wat leidt tot verhoogde vatbaarheid voor verkoudheden en langzaam herstel. Ook zien we regelmatig allergieën en auto-immuun aandoening.
Ook het zenuwstelsel van deze paarden werkt anders. Vaak zijn ze erg sensitief op prikkels. Dat kunnen aanrakingen zijn, geluiden of wat ze zien. Ze zijn vaak nerveus of heel rustig maar met een soort alles of niets reactie als de prikkel te groot wordt.
We nemen vaker neurologische afwijkingen waar zoals ataxie, hypermetrie, krampentrekken en hanentred.
Eigenaren vertellen vaak dat hun paard “een beetje onhandig is”. Ze stoten vaker hun hoofd, weten niet zo goed waar ze hun voeten neerzetten of hebben allerlei onhandige acties in de paddock of wei.
Opvallend is dat deze paarden heel intelligent zijn en enorm vriendelijk en mensgericht. Daarom zijn eigenaren vaak erg aan ze gehecht. En vaak was dit ook één van de redenen van aankoop;” hij keek zo vriendelijk en maakte meteen contact”. “Het is zo’n ontzettend lief dier”.
Hypermobiele paarden hebben ook vaker klachten op stofwisselingsgebied zoals PSSM I of II of insuline resistentie.
Het hypermobiele paard vaak niet serieus genomen!
De laatste jaren begint er meer erkenning te komen voor hypermobiele paarden, maar het is nog geen algemeen aanvaard beeld.
Hypermobiliteit is op zich duidelijk aan te tonen als je weet waar je naar moet kijken. Maar paarden kunnen wel erg goed compenseren waardoor het soms een beetje verstopt blijft. De klachten zijn om te beginnen ook meestal vaag;
- Wisselende kreupelheden aan wisselende benen soms zonder duidelijke oorzaak
- Valt van de ene blessure in de andere wat “pech” lijkt te zijn
- Vertonen “moeilijk” gedrag met name onder het zadel
- “Doen het gewoon niet helemaal goed”
- Wisselende fitheid zonder duidelijke oorzaak
- Wisselende gedrag zonder duidelijke oorzaak
- Hebben een langere hersteltijd
- Bouwen niet zo goed spieren op
In veel gevallen komen eigenaren in een veterinair traject terecht waarbij er kleine “dingen” gevonden worden in het lichaam van het paard, maar wat niet echt dé verklaring voor de klachten kan zijn.
Dat komt omdat hypermobiliteit ZELF heel veel discomfort kan geven, maar dat is niet vast te leggen op een röntgenfoto, echo of CT-scan.
Deze paarden hebben moeite met het dragen van een ruiter, want ze kunnen zichzelf amper stabiliseren. Dat geeft stress. Ze zijn vaak overgevoelig dus elke prikkel komt veel harder binnen dan bij een “gezond” paard.
Ze hebben vaak pijntjes overal door hun lijf heen, die niet zo heftig zijn dat het voor ons meteen duidelijk wordt en vaak is er ook geen echte blessure te vinden. Er gaat gewoon van alles mis in het paard van hals, rug, bekken en benen tot en met spieropbouw, organen en zenuwstelsel.
Wat nu?
Veel eigenaren ervaren een enorme opluchting als ze de kennis en informatie krijgen die van toepassing is op hun Hypermobiele paard. Leuk is het niet, maar er vallen ZO veel kwartjes op z’n plek! Helaas hebben ze vaak te horen gekregen dat ze hun paard “er gewoon doorheen moeten rijden”. Maar er is dus echt wel wat meer aan de hand.
Maar wat nu? Veel hypermobiele paarden kunnen met goed management en goede training een prima leven hebben en ook nog functioneel zijn.
We moeten wel goed de belasting aan de belastbaarheid aanpassen. Hypermobiele paarden hebben meer tijd nodig om sterk genoeg te worden.
Ze blijven ook kwetsbaar voor onhandige ongelukjes op het weiland of in de paddock, maar ja aan de andere kant hebben ze wel voldoende beweging(svrijheid) nodig om hun lichaam gezond te houden.
Op de pagina
“De training van het hypermobiele paard” gaan we verder in op wat deze paarden nodig hebben in de training.
"Veel hypermobiele paarden kunnen met goed management en goede training een prima leven hebben en ook nog functioneel zijn."
Wil je meer weten wat jij allemaal kunt doen?
Kijk dan eens bij onze opleidingen, clinics en de Equine Functional Evaluation.
Missie
"Een wereld creëren waarin paardvriendelijk trainen de norm is en niet de uitzondering"
Nuttige links
Contactinformatie
Wil je op de hoogte blijven van het laatste nieuws?
Meld je dan aan voor de nieuwsbrief.
Neem contact met ons op
